Công nhân lao động đang làm việc tại Công ty TNHH MSV.

Trong bối cảnh đó, hoạt động công đoàn cần phải xây dựng chiến lược ứng dụng AI, bởi AI có thể hỗ trợ công đoàn trong nhiều lĩnh vực: như quản lý đoàn viên, triển khai đào tạo trực tuyến, nâng cao công tác truyền thông, tư vấn chính sách, cải thiện hiệu quả quản lý và giảm tải những công việc thủ công. Nếu được khai thác đúng cách, AI sẽ trở thành công cụ hữu hiệu giúp công đoàn nâng cao năng lực phục vụ đoàn viên, người lao động.

Tại Công ty TNHH MSV – doanh nghiệp chuyên sản xuất hàng may mặc thời trang cao cấp của Nhật Bản đóng tại Khu công nghiệp Phú Bài – việc ứng dụng AI đã mang lại những kết quả thiết thực. Không chỉ Ban Giám đốc áp dụng AI trong hoạt động quản lý điều hành sản xuất, mà Công đoàn cơ sở cũng tiên phong đưa công nghệ này vào hoạt động.

Trong hai năm qua, cán bộ công đoàn được đào tạo về cách vận hành AI và từng bước ứng dụng vào thực tiễn. AI đã hỗ trợ gợi ý chính sách, chương trình phù hợp theo nhóm đối tượng, độ tuổi, ngành nghề; đồng thời triển khai nền tảng hội họp, học tập trực tuyến giúp đoàn viên học tập mọi lúc, mọi nơi.

Đặc biệt, công đoàn đã tận dụng chatbot và trợ lý ảo để tư vấn, giải đáp thắc mắc về chế độ, chính sách, quyền lợi; phân tích xu hướng dư luận trên mạng xã hội, từ đó kịp thời định hướng truyền thông. Bên cạnh đó, AI được khai thác để phân tích dữ liệu về năng suất, thu nhập, điều kiện lao động, tạo căn cứ khoa học cho thương lượng tập thể, giúp công đoàn đưa ra đề xuất minh bạch và khách quan hơn. Nhờ vậy, kết quả, chất lượng hoạt động công đoàn tại MSV đã được nâng cao rõ rệt.

Song song với cơ hội, AI cũng đặt ra những thách thức không nhỏ. Theo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), trong 5 năm tới có thể có tới 14 triệu việc làm trên toàn cầu biến mất do AI. Báo cáo năm 2023 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới dự báo hơn 1 tỷ lao động sẽ cần được đào tạo lại trong 10 năm tới. Điều đó cho thấy nếu không chủ động thích ứng, người lao động có nguy cơ bị đẩy ra ngoài lề của nền kinh tế số.

Để bảo đảm quyền lợi của đoàn viên và người lao động, Công đoàn cần tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm, đó là: Tổ chức đào tạo, nâng cao kỹ năng công nghệ và kỹ năng mềm; tham gia đối thoại, thương lượng với doanh nghiệp về ứng dụng AI;  bảo đảm an toàn dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư của người lao động; vận động chính sách nhằm hỗ trợ những người bị ảnh hưởng trực tiếp bởi tự động hóa.

Có thể thấy, việc mạnh dạn đưa AI vào hoạt động đã giúp công đoàn không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý, phục vụ đoàn viên, mà còn khẳng định vai trò tiên phong trong việc đồng hành cùng người lao động trước những thay đổi nhanh chóng của công nghệ.

Kinh nghiệm từ hoạt động tại Công đoàn cơ sở công ty TNHH MSV cho thấy, nếu có quyết tâm thì công đoàn hoàn toàn có thể biến thách thức thành cơ hội, tạo bước chuyển mình tất yếu để xây dựng tổ chức công đoàn hiện đại, gắn bó với đoàn viên, người lao động và phù hợp với xu thế phát triển công nghệ số toàn cầu.

Lê Quý Hoàng